روش کردستانی‌ها برای حفظ خانه از نفوذ سرما
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۳۰۸۵۶
«سوآخ» یا «اندودکاری خانه»، میراث ناملموس استان کردستان است؛ روشی برای عایق کردن خانه که همچنان در بسیاری از روستاهای کردستان از جمله بانه و مریوان، رواج دارد.
به گزارش ایران اکونومیست، در گذشته وقتی خانه‌ای در کردستان ساخته می‌شد (چه با سنگ یا خشت) دیوارهای داخلی و بیرونی آن را «سوآخ» می‌دادند. سواخ دادن به این معناست که در گذشته چون گچ نبود، دیوارها را گل‌اندود می‌کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از طرفی هم سوآخ دیوارهای داخلی با دیوارهای بیرونی تفاوت داشت؛ برای دیوارهای درونی از کاه‌ریز استفاده می‌کردند تا بافت زیبایی داشته باشد.
برای تهیه گِلِ سوآخ به نسبت حجم کار از خاک رُس، خاک سیاه، کاه، نمک و سریش استفاده می‌کنند. ابتدا در حیاط یا بیرون خانه حوضچه‌ای ساخته و خاک رس و خاک سیاه، کاه و همچنین آب ونمک را با هم در آن حوضچه مخلوط می‌کنند.
در واقع، کاه به گِل نوعی بافت می‌دهد و نمک نیز به این خاطر استفاده می‌شد تا اگر احیاناً داخل خاک یا کاه دانه‌ای وجود داشته باشد رشد نکند و سبز نشود. سپس این مخلوط را خوب هم می‌زنند و نایلونی روی آن می‌کشند تا هوا نخورد و تا یک هفته باید به همین شکل بماند. پس از یک هفته، گل سواخ را که بوی ترشیدگی گرفته است، باید دو مرد کاری با پا لگدمال کنند، این کار را تا زمانی ادامه دهند که گِل حسابی ورز بیاید و چسبندگی لازم را پیدا کند، همچنین حباب‌های هوا نباید در آن بماند و کاه کاملا نرم شود؛ سپس با ماله دیوار را سواخ می‌دهند.
در برخی از مناطق برای دیوارهای درونی از خاک سفید استفاده می‌شود (گلهسپی). البته این خاک به مانند گچ سفید نیست، بلکه رنگ کرمی خوشرنگی دارد. در این نوع سواخ از کاه استفاده نمی‌شود و به جای آن از گول نی (گول پنبه) استفاده می‌کنند. گول نی (کەڕە گۆشە) به جای کاه به گِل بافت لازم را می‌دهد و این نوع سواخ فقط برای داخل منزل و نهایتاً ایوان خانه کاربرد دارد.
امیر صادقی ـ مسؤول ثبت میراث ناملموس کردستان ـ که این توضیحات را در اختیار ایران اکونومیست گذاشت، می‌گوید که بافت تاریخی و فرهنگی کردستان نسبت به شهرهای دیگر همچنان حفظ شده است و هنوز هم در بسیاری از روستاهای کردستان مانند بانه و مریوان، دیوارهای خانه‌ها را به این روش گل‌اندود می‌کنند و معمولا زمان سوآخ دادن دیوارها در اواخر زمستان هر سال انجام می‌شود. همچنین برخی از مردم دیوارهای داخلی خود را به دو رنگ سوآخ می‌دهند تا رنگ و جلوه‌ای به خانه‌هایشان بدهند.
این عنصر میراث ناملموس در تاریخ بیست‌وسوم تیرماه سال ۹۷ با شماره ۱۶۱۱ به ثبت رسیده است.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: کردستان ، میراث ناملموس کردستان ، اندودکاری خانه ، سوآخ ، میراث ناملموس
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: کردستان میراث ناملموس کردستان میراث ناملموس میراث ناملموس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۳۰۸۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۱۵۰۰ بانوی خودسرپرست کردستانی گواهینامه فنی وحرفه‌ای دریافت کردند
به گزارش خبرنگار مهر، آزاد سهرابی شامگاه جمعه در جمع اصحاب رسانه کردستان اظهار کرد: سازمان مردم نهاد نوای باران سال ۸۶ مجوز فعالیت خود را دریافت کرده است و در راستای پیگیری معضل اجتماعی و پیشگیری از مواد مخدر فعالیت دارد.
وی با بیان اینکه تفاهمنامه‌ای با اداره‌کل آموزش‌های فنی حرفه‌ای استان در راستای آموزش خانواده‌های حاشیه شهر منعقد شده است، افزود: براین اساس یک‌هزار و ۵۰۰ بانوی بدسرپرست و خودسرپرست دوره آموزشی دیدند و گواهینامه فنی حرفه‌ای دریافت کردند.
وی به برگزاری فعالیت‌های فرهنگی این مؤسسه در سطح استان پرداخت و یادآور شد: برگزاری مسابقات نقاشی، برنامه‌های نشاط اجتماعی، جشنواره موسیقی، برپایی نمایشگاه، توزیع شعارهای پیشگیری از مواد مخدر بین تاکسی‌های سطح شهر برای تبلیغ در راستای پیشگیری از اعتیاد از برنامه‌های این سازمان در استان بوده است.
سهرابی اذعان کرد: توزیع سبدهای غذایی، اهدای لوازم‌التحریر، پوشاک و کفش، تهیه چادر جشن تکلیف برای دختران حاشیه شهر، اهدای وسایل پزشکی به نیازمندان و حاشیه شهر و توزیع ۷۰ دست لباس زمستانی برای کودکان محلات حاشیه شهر توسط خیرین از دیگر اقدامات انجام شده توسط این سازمان است.
وی اذعان کرد: توزیع سه هزار دست مانتو شلوار بین دانش‌آموزان نیازمند نیز از دیگر برنامه‌هایی بوده که توسط این سازمان مردم نهاد در استان انجام شد.
مدیرعامل سازمان مردم نهاد نوای باران کردستان اضافه کرد: تفاهمنامه همکاری با زندان برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی ویژه بانوان منعقد شد و امسال نیز برای آقایان دوره خیاطی برگزار می‌شود.
سهرابی یادآور شد: کارزار شهر سفید برای پاکسازی معتادان نیز از دیگر اقداماتی بود که توسط این سازمان مردم نهاد با همراهی مردم در استان انجام شده است.
وی خاطر نشان کرد: همچنین به منظور حمایت از نوجوانان و جوانان ورزشکار محلات حاشیه شهر و نیازمندان، خط تولید لباس ورزش برای این افراد در سنندج راه‌اندازی می‌شود.
گفتنی است؛ سازمان مردم نهاد نوای باران کردستان در حوزه اعتیاد و معضلات اجتماعی از جمله خودکشی، افسردگی، اعتیاد و غیره ۱۷ سال است که با همراهی خیرین استان فعالیت دارد.
کد خبر 6095970
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد